Tử Chiến Trường Thành

"Tử chiến trường thành" là sự kết hợp tinh tế giữa sức mạnh kim tiền của Trung Quốc và kỹ xảo điện ảnh của Hollywood, giữa con mắt nghệ thuật của Trương Nghệ Mưu và tài năng diễn xuất của Matt Damon, giữa phong cách phim thần thoại Châu Âu và bối cảnh phong kiến Á Châu. Quả bom tấn đầu tiên của mùa hậu Tết đủ sức khiến đa số khán giả phải choáng ngợp bởi những cảnh phim hoành tráng sướng tai mãn nhãn; nhưng đằng sau đó là một chút tiếc nuối đối với những người yêu thích các tác phẩm của đạo diễn Trương Nghệ Mưu.

Review phim Tử Chiến Trường Thành - The Great Wall 2017

Tử chiến trường thành", tên tiếng Anh là "The Great Wall", là bộ phim được hợp tác sản xuất bởi 2 thế lực trong ngành điện ảnh thế giới là Trung Quốc (Le Vision Pictures, China Film Group) và Mỹ (Legendary Pictures, Atlas Entertainment). Thoáng thấy thì có vẻ khá cân bằng nhưng khi bạn xét đến việc Legendary Pictures thực chất là công ty con của tập đoàn Wanda Trung Quốc, chúng ta có tỉ lệ áp đảo 3:1 dành cho điện ảnh Châu Á. Sức mạnh của những đồng nhân dân tệ được thể hiện qua kinh phí kỷ lục 150 triệu USD cùng ê-kíp làm phim và dàn diễn viên thuộc hàng danh tiếng nhất của màn bạc Hoa Ngữ lẫn Hollywood.

Phim đưa người xem đến với bối cảnh thần thoại Trung Quốc thời phong kiến, nơi thứ thứ vũ khí mang tên hoả dược đã thu hút không biết bao nhiêu kẻ liều lĩnh từ phương Tây tìm đến để rồi không bao giờ quay lại. Wiliam Garin (Matt Damon thủ vai) và Pedro Tovar (Pedro Pascal) cũng không phải ngoại lệ. Thế nhưng cái mà họ tìm thấy ở phương Đông không chỉ là hoả dược, mà là một vương quốc đứng ở bờ vực của sự huỷ diệt. Ranh giới giữa sự sống và cái chết của hàng trăm vạn bá tánh phó thác vào tay những tướng sĩ ngày đêm tử thủ trên bức tường thành hàng vạn dặm trường. Và đó là nơi chứng kiến câu chuyện của những người được sinh ra để trở thành anh hùng, và những anh hùng được tạo ra từ thời thế.
 

​

Điểm mình ấn tượng nhất khi xem "Tử chiến trường thành" là sự cân bằng gần như tuyệt đối giữa văn hoá Đông - Tây. Nét Châu Á được thể hiện một cách rõ nét ngay từ mặt hình ảnh với bối cảnh Trung Quốc thời phong kiến, sử dụng kiến trúc và phục trang long phụng đặc trưng của phim kiếm hiệp. Lồng vào đó một cách tinh tế chính là phong cách phim thần thoại phương Tây với tông màu vàng ấm gợi nhớ chúng ta đến những tựa phim kinh điển như Chúa tể chiếc nhẫn hay mới đây nhất là The Hobbit. Xa hơn về mặt triết lý Đông phương là sự hiện diện của ngũ hổ tướng với 5 cánh quân ngũ hành bình thiên hạ đặc trưng trong văn học cổ điển Trung Hoa, là sự "trung với vua, phụng với quốc", là chữ "tín" được xem là kim chỉ nam trong tim của mỗi tướng sĩ. Cân bằng với triết lý Trung Hoa là những tình tiết lấy cảm hứng từ những bộ phim nổi tiếng của điện ảnh Hollywood. Chúng ta có thể kể đến như Chúa tể chiếc nhẫn với hình ảnh chiến sĩ tử thủ trên thành trước sự tấn công của quái vật, War World Z với cảnh quái vật giẫm đạp nhau leo lên tường thành và thậm chí là Pacific Rim với cách xây dựng hình tượng của những con quái vật Tào Thiết.
 

​

Nhưng đỉnh điểm của sự kết hợp văn hoá Đông - Tây trong phim chính là nhân vật Wiliam. Mô-típ đưa diễn viên chính phương Tây trong bối cảnh phương Đông thực chất không phải mới, nhưng chẳng mấy phim có thể thực hiện hoàn hảo được điều này. Và "Tử chiến trường thành" là một trong những cái tên hiếm hoi đó. Kịch bản phim được viết bởi Max Brooks (World War Z) với sự hỗ trợ của Edward Zwick (Jack Reacher, The Last Samurai) và Marshall Herskovitz (The Last Samurai) đã xây dựng được tầm quan trọng của nhân vật Wiliam. Matt Damon được đưa vào phim không chỉ đơn thuần là để thu hút khán giả phương Tây mà bởi vì nhân vật chính của phim không thể là người Trung Quốc. Và nếu bạn thấy phong cách này quen thuộc thì cũng đừng bất ngờ, Edward Zwick và Marshall Herskovitz cũng chính là 2 cái tên quan trọng trong sự thành công của bộ phim The Last Samurai (Samurai cuối cùng) kinh điển của nam tài tử Tom Cruise. Bản thân Trương Nghệ Mưu đã từng có kinh nghiệm trước đó với bộ phim Flowers of Wars (Kim Lăng Thập Tam Lâu) cùng nam diễn viên Christian Bale.
 

​

Đạo diễn Trương Nghệ Mưu, người được xem là một tay đem thể loại phim nghệ thuật của Trung Quốc đến với phương Tây, tiếp tục chứng tỏ sự tinh tế của mình với những khung cảnh hoành tráng được thể hiện bằng các góc quay đậm chất nghệ thuật. Khung cảnh này được dựng lên bởi Industrial Light & Magic (Star Wars series, Doctor Strange, Warcraft,...) với trang phục do Weta Workshop thiết kế (Hobbit, Lord of The Rings, Avatar,..) đem đến cái chất Hollywood không lẫn vào đâu được. Sự kết hợp này đưa "Tử chiến trường thành" lên một đẳng cấp khác hẳn so với những bộ phim Trung Quốc thông thường, sánh ngang với các bộ phim bom tấn Hollywood về mặt kỹ xảo và đem đến sự tươi mới cho bối cảnh phong kiến Trung Hoa.
 

​

Dàn diễn viên của "Tử chiến trường thành" quy tụ dàn sao lấp lánh của điện ảnh Hoa - Mỹ. Nổi bật nhất dĩ nhiên là Matt Damon (vai Wiliam) và Cảnh Điềm (vai Lâm Tướng Quân). Chàng trai vàng của điện ảnh Hollywood về cơ bản đã hoàn thành rất tốt vai diễn của mình. Không những cảnh chiến đấu đẹp mắt đang đậm phong cách lính đánh thuê Âu Châu, Matt Damon thể hiện khá tròn vai diễn biến nội tâm của nhân vật từ một kẻ chỉ biết đến bản thân sang vị anh hùng cứu cả đế chế. Tiếc một điều là kịch bản không cho phép anh đủ đất diễn, nên tổng thể nhân vật lại khá hời hợt. Đệ nhất mỹ nhân Bắc Kinh Cảnh Điềm thì thừa nhan sắc thiếu tài năng, chấm nương tay thì chắc cũng chỉ đến điểm trung bình. Tuy nhiên với truyền thống lăng xê các kiều nữ Trung Hoa, từ Củng Lợi (Cúc Đậu, Đèn Lồng Đỏ Treo Cao,..) đến Chương Tử Di (Đường về nhà, Thập Diện Mai Phục,...), đạo diễn Trương Nghệ Mưu luôn biết cách để các góc quay có thể bộc lộ được sự khả ái trên gương mặt "búp bê" của Cảnh Điềm, đủ khiến các thanh niên dắt bạn gái đi xem cùng cũng phải tê tái :">
 

​

Mặc dù vậy, "Tử chiến trường thành" không phải là bộ phim hoàn hảo và phần kịch bản của phim khiến mình hơi thất vọng. Đúng là nó đã khá chặt chẽ trong cách tạo ra nhân vật chính là người phương Tây trong bối cảnh phương Đông, nhưng lại thiếu đi chiều sâu. Đứng ở góc độ công bằng, sự đơn giản và tuyến tính trong kịch bản các phim hành động của Hollywood là chuyện rất bình thường, dễ xem và mang nhiều tính giải trí. Nhưng khi bạn so với những bộ phim đã tạo nên thương hiệu của Trương Nghệ Mưu như "Cô Cúc đi kiện", "Đèn lồng đỏ treo cao", "Anh Hùng", "Thập Diện Mai Phục",.. thì "Tử chiến trường thành" ở một đẳng cấp thấp hơn hẳn. Đó là sự khác biệt giữa kịch bản thương mại thuần tính giải trí và tác phẩm nghệ thuật khơi gợi cảm xúc người xem, giữa những nhân vật đáng nhớ và dàn sao mờ nhạt.
 

​

Bù lại cho chiều sâu, nội dung phim đơn giản kết hợp với tình tiết diễn ra nhanh. Mình rất thích việc phim liên tục giới thiệu những vũ khí mới, đem lại sự lôi cuốn xuyên suốt từ đầu đến cuối bất chấp kịch bản khá dễ đoán. Giống như một chuyến du ngoạn trên thuyền, bạn chỉ cần ngồi yên thưởng thức những cảnh phim đẹp mắt mà không cần phải suy nghĩ, điều có lẽ hơi xa lạ đối với những người yêu thích phim của Trương Nghệ Mưu. Nhạc nền trong phim lúc hào hùng lúc bi ai, phối hợp nhịp nhàng với tình tiết phim. Giữa phim có một bài hát gây ấn tượng khá mạnh với mình nhờ khung cảnh và thời điểm nó thể hiện rất đẹp và đầy xúc cảm; dẫu thật ra một chữ tiếng Trung bẻ đôi mình cũng không biết.
 

​

Tóm lại đối với mình, "Tử chiến trường thành" là một bộ phim bom tấn đáng xem nhất trong đợt phim đầu tiên của mùa hậu tết. Phim thành công trong việc thể hiện những gì mà một bộ phim bom tấn cần có. Đối với khán giả, đó là những phút giây giải trí sướng tai đã mắt bằng những khung cảnh hoành tráng, những pha chiến đấu đầy máu lửa. Đối với nhà đầu tư, đó là mỏ vàng đích thực khi chỉ cần công chiếu ở Trung Quốc vào năm ngoái thì "Tử chiến trường thành" đã thu về hơn 200 triệu USD. Thế nhưng nếu như bạn là người yêu thích đạo diễn Trương Nghệ Mưu, "Tử chiến trường thành" có lẽ là cái tên đáng quên. Nó nhắc chúng ta nhớ rằng điều gì cũng có thể xảy ra trong thời buổi kim tiền, khi một vị đạo diễn nổi tiếng nhờ những bộ phim nghệ thuật "xuất sắc" vẫn có thể sẵn lòng làm ra một bộ phim thương mại "thông thường".